📘 راهنمای جامع فرمت‌های ذخیره‌سازی در فتوشاپ

(Complete Guide to Photoshop File Formats)

فتوشاپ به عنوان یکی از قدرتمندترین نرم‌افزارهای ویرایش تصویر، از فرمت‌های متنوعی برای ذخیره‌سازی، ویرایش، چاپ و به اشتراک‌گذاری فایل‌ها پشتیبانی می‌کند. انتخاب فرمت مناسب، تأثیر مستقیم بر کیفیت نهایی، حجم فایل، و قابلیت ویرایش مجدد دارد.

در این مقاله تمام فرمت‌های پشتیبانی‌شده توسط فتوشاپ را به تفکیک نوع و کاربرد بررسی می‌کنیم.

🔹 ۱. PSD (Photoshop Document)

فرمت اصلی و پیش‌فرض فتوشاپ است و تمام ویژگی‌های ویرایشی از جمله لایه‌ها، ماسک‌ها، تنظیمات رنگ، فیلترها، افکت‌ها و تاریخچه تغییرات را ذخیره می‌کند.

  • ✅ مناسب برای ادامه‌ی ویرایش در فتوشاپ
  • ❌ حجم نسبتاً بالا
  • 💡 توصیه می‌شود همیشه یک نسخه PSD از پروژه‌ی اصلی خود نگه دارید

🔹 ۲. PSB (Large Document Format)

فرمت ویژه‌ای برای فایل‌های بسیار بزرگ‌تر از حد استاندارد PSD (بیش از ۳۰٬۰۰۰ × ۳۰٬۰۰۰ پیکسل).
تمام امکانات PSD را دارد اما محدودیت اندازه و حجم ندارد.

  • ✅ مناسب برای پروژه‌های عظیم یا چاپ‌های دیواری
  • ❌ ممکن است با نسخه‌های قدیمی فتوشاپ یا نرم‌افزارهای دیگر باز نشود

🔹 ۳. JPEG / JPG (Joint Photographic Experts Group)

پرکاربردترین فرمت تصویر در دنیا، مخصوص خروجی نهایی و اشتراک‌گذاری است. از فشرده‌سازی Lossy استفاده می‌کند، یعنی بخشی از داده‌های تصویر برای کاهش حجم حذف می‌شود.

  • ✅ حجم پایین، قابل استفاده در همه دستگاه‌ها
  • ❌ کاهش جزئی کیفیت در هر بار ذخیره
  • 💡 مناسب برای انتشار در شبکه‌های اجتماعی و وب

🔹 ۴. PNG (Portable Network Graphics)

فرمت محبوب برای طراحی گرافیک، وب و تصاویر دارای پس‌زمینه شفاف. از فشرده‌سازی بدون افت کیفیت (Lossless) استفاده می‌کند.

  • ✅ حفظ شفافیت و کیفیت بالا
  • ✅ ایده‌آل برای لوگو، پست‌های شبکه اجتماعی و طراحی رابط کاربری
  • ❌ حجم بالاتر از JPG

🔹 ۵. TIFF (Tagged Image File Format)

یکی از فرمت‌های استاندارد در صنعت چاپ و عکاسی حرفه‌ای. قابلیت ذخیره با یا بدون لایه دارد.

  • ✅ بدون افت کیفیت
  • ✅ پشتیبانی از عمق رنگ ۱۶ یا ۳۲ بیت
  • ✅ سازگار با نرم‌افزارهای چاپ
  • ❌ حجم بسیار بالا

🔹 ۶. GIF (Graphics Interchange Format)

فرمت قدیمی اما همچنان محبوب برای تصاویر متحرک (انیمیشن‌های ساده). فقط از ۲۵۶ رنگ پشتیبانی می‌کند.

  • ✅ امکان ساخت تصاویر متحرک
  • ✅ حجم کم
  • ❌ محدودیت رنگ زیاد، مناسب عکس‌های واقعی نیست

🔹 ۷. PDF (Portable Document Format)

برای ارائه و اشتراک طرح‌ها به‌صورت فایل سندی با کیفیت بالا. در این فرمت می‌توانید تصاویر، متن و وکتور را در کنار هم داشته باشید.

  • ✅ مناسب برای چاپ و ارائه
  • ✅ حفظ فونت‌ها و تنظیمات رنگ
  • ❌ ویرایش مجدد در فتوشاپ دشوار است

🔹 ۸. EPS (Encapsulated PostScript)

فرمت قدیمی ولی هنوز مفید برای ارتباط بین نرم‌افزارهای طراحی مانند Illustrator، InDesign و فتوشاپ.
اغلب برای چاپ افست و کارهای برداری استفاده می‌شود.

  • ✅ انتقال آسان بین نرم‌افزارها
  • ✅ مناسب برای گرافیک‌های ترکیبی (برداری و پیکسلی)
  • ❌ فایل‌های سنگین و گاهی ناسازگار با سیستم‌های جدید

🔹 ۹. BMP (Bitmap)

فرمت سنتی ویندوز برای ذخیره تصاویر پیکسلی. بدون فشرده‌سازی و بدون افت کیفیت است، اما حجم بالایی دارد.

  • ✅ حفظ کامل جزئیات
  • ❌ حجم زیاد و کاربرد محدود
  • 💡 در پروژه‌های گرافیکی مدرن کمتر استفاده می‌شود

🔹 ۱۰. TGA (Targa)

فرمت تخصصی که معمولاً در صنعت بازی‌سازی و جلوه‌های ویژه برای نگهداری تصاویر دارای آلفا (شفافیت) استفاده می‌شود.

  • ✅ پشتیبانی از شفافیت و عمق رنگ بالا
  • ✅ مناسب برای ویدیو و گرافیک سه‌بعدی
  • ❌ کاربرد محدود برای عکاسی معمولی

🔹 ۱۱. RAW (Photoshop Raw)

با فرمت فایل‌های خام دوربین اشتباه نشود. این نسخه از RAW در فتوشاپ قالبی ساده برای ذخیره داده‌های تصویری خام (بدون متادیتا) است.

  • ✅ بدون فشرده‌سازی
  • ✅ امکان کنترل کامل در پردازش
  • ❌ برای کاربران حرفه‌ای و نیاز به دانش فنی دارد

🔹 ۱۲. DNG (Digital Negative)

فرمت خام استاندارد شده توسط Adobe برای جایگزینی فرمت‌های اختصاصی دوربین‌ها (CR2، NEF و غیره).

  • ✅ سازگار با تمام نرم‌افزارهای Adobe
  • ✅ حفظ اطلاعات کامل عکس خام
  • ✅ حجم کمتر نسبت به RAW اختصاصی
  • 💡 قابل ویرایش در Adobe Camera Raw و Lightroom

🔹 ۱۳. HDR (Radiance High Dynamic Range)

فرمت مخصوص ذخیره تصاویر با دامنه دینامیکی بسیار بالا، برای پروژه‌های نورپردازی و جلوه‌های سینمایی.

  • ✅ ذخیره اطلاعات روشنایی واقعی پیکسل‌ها
  • ✅ مناسب برای رندرهای سه‌بعدی
  • ❌ نیازمند مانیتور و نرم‌افزار پشتیبان HDR

🔹 ۱۴. OpenEXR

فرمت حرفه‌ای ساخت شرکت Industrial Light & Magic، مخصوص جلوه‌های ویژه سینمایی و پروژه‌های VFX.

  • ✅ پشتیبانی از ۳۲ بیت در هر کانال رنگ
  • ✅ مناسب برای ترکیب چندین لایه نوردهی
  • ❌ فقط در محیط‌های حرفه‌ای سینمایی استفاده می‌شود

🔹 ۱۵. Cineon / DPX

دو فرمت تخصصی برای صنعت فیلم‌سازی و پس‌تولید دیجیتال.
برای انتقال داده‌های تصویری از نگاتیوهای فیلم به محیط دیجیتال استفاده می‌شوند.

  • ✅ مناسب برای تصحیح رنگ و افکت‌های فیلمی
  • ❌ برای عکاسان عمومی غیرضروری است

🔹 ۱۶. ICO (Icon File)

فرمت مخصوص ساخت آیکون نرم‌افزارها و سیستم‌عامل ویندوز.

  • ✅ پشتیبانی از چند اندازه و عمق رنگ
  • 💡 در طراحی رابط کاربری کاربرد دارد

🔹 ۱۷. WebP

فرمت مدرن و بهینه برای وب، ساخته گوگل. کیفیتی نزدیک به PNG با حجم کمتر از JPG دارد.

  • ✅ پشتیبانی از شفافیت و انیمیشن
  • ✅ حجم بسیار پایین‌تر
  • 💡 مناسب برای استفاده در سایت‌ها و وب‌اپلیکیشن‌ها

🔹 ۱۸. HEIC / HEIF (High Efficiency Image File)

فرمت تصویری نسل جدید که توسط اپل و برخی دوربین‌ها استفاده می‌شود.
با حفظ کیفیت بالا، حجم کمتری نسبت به JPEG دارد.

  • ✅ فشرده‌سازی بسیار بهینه
  • ✅ حفظ جزئیات رنگ و دامنه دینامیکی
  • ❌ هنوز در برخی نسخه‌های فتوشاپ به صورت محدود پشتیبانی می‌شود

🔹 ۱۹. PBM / PGM / PPM

فرمت‌های ساده متنی برای نگهداری داده‌های تصویری خام، بیشتر در محیط‌های علمی یا برنامه‌نویسی تصویری استفاده می‌شوند.

🔹 ۲۰. SVG (Scalable Vector Graphics)

اگرچه فتوشاپ برنامه‌ای برداری نیست، اما از خروجی و وارد کردن فایل‌های SVG پشتیبانی نسبی دارد.

  • ✅ مناسب برای آیکون‌ها و طراحی وب
  • ❌ قابلیت ویرایش کامل در فتوشاپ محدود است

🧩 جمع‌بندی

فتوشاپ از بیش از ۲۰ فرمت مختلف ذخیره‌سازی و خروجی پشتیبانی می‌کند، اما انتخاب فرمت باید بر اساس نیاز شما باشد:

هدففرمت پیشنهادی

ویرایش ادامه‌دارPSD / PSB
اشتراک‌گذاری و وبJPEG / PNG / WebP
چاپ حرفه‌ایTIFF / PDF
پروژه‌های ویدیو و سینماEXR / DPX / Cineon
عکاسی خامDNG / RAW
طراحی رابط کاربریPNG / SVG / ICO